De wet excessief lenen is op 1 januari 2023 in werking getreden. Dit betekent dat wanneer jij of je fiscale partner meer dan €700.000 van je bv leent, dit voortaan in box II fictief wordt belast tegen 26,9% (tarief 2024 wordt 33%) als inkomsten uit aanmerkelijk belang. Vanaf 2024 wordt de drempel zelfs verlaagd naar €500.000 (deze drempel gebruiken we in de rekenvoorbeelden in deze blog).
Met deze wet wil de overheid het lenen bij de eigen vennootschap ontmoedigen. De wet geldt zowel voor de directeur-grootaandeelhouder (dga) als voor elke aandeelhouder met een aanmerkelijk belang van 5% of meer.
De eerste peildatum voor de wet is 31 december 2023. Je hebt dus nog iets meer dan een maand om deze schulden voor de belasting op te lossen. Wil je weten hoe je dat kan doen? Lees dan snel verder want we geven je vijf mogelijkheden om je schulden onder de wet excessief lenen op te lossen.
Rekenvoorbeeld: Hoe werkt de wet excessief lenen?
Zoals we eerder al benoemden, is de drempel voor het lenen vanuit je vennootschap ingesteld op €500.000. Tot die drempel kan je dus vrij lenen van je bv zonder dat je daar belasting voor hoeft te betalen. Alles wat je leent boven het bedrag van €500.000 wordt belast, behalve gelden die je hebt geleend voor je eigen woning die in box I aftrekbaar zijn als eigenwoningschuld. De schuld moet dus wel voldoen aan de wettelijke bepalingen om renteaftrek te krijgen in de inkomstenbelasting. Dit betekent dat je een overeenkomst onder overgangsrecht (voor 2013) moet hebben die dus mogelijk aflossingsvrij is of een overeenkomst na overgangsrecht hebt die annuïtair wordt afgelost.
Daarnaast moet voor eigenwoningschulden die na 31 december 2022 zijn aangegaan een hypotheekrecht aan de bv zijn verstrekt om onder de uitzondering te vallen.
Het is mogelijk om een hypotheek aan een eerste of tweede graads familielid te verstrekken zolang deze maar aan de bovenstaande regels voldoet. Wanneer dit zo is, valt de hypotheek buiten de wet excessief lenen.
Het volgende voorbeeld laat zien hoe de belasting volgens de wet excessief lenen wordt berekend:
| Lening Eigen woning | 250.000 | (Aftrekbaar als schuld eigen woning in Box I) |
| Lening verhuurde panden privé | 750.000 | |
| Rekening-courant | 35.000 | |
| Totaal | 1.035.000 |
Van het totaalbedrag van €1.035.000 kunnen we de drempel van €500.000 aftrekken. Daarnaast kunnen we ook het bedrag van €250.000 aftrekken dat aftrekbaar is in box I. Er blijft dan nog een bedrag van €285.000 over, wat volgens de wet excessief lenen tegen 26,9% zou moeten worden belast. Dit zou betekenen dat je progessief € 104.878 aan belasting betaalt.
Hoe kunnen we dit oplossen? Daar zijn vijf manieren voor.
1. Uitkeren van €390.000 aan dividend
Dit is de makkelijkste oplossing. Je keert vermogen uit om zo je schuld aan de bv te verlagen. Hierdoor neemt de lening af met €285.000. Je betaalt dan binnen 30 dagen na aangifte 15% belasting. En bij het indienen van de inkomstenbelasting betaal je nog eens 11,9% belasting. In totaal is het belastingpercentage bij deze oplossing dus 26,9%. Minder dan wanneer je de belasting onder de wet excessief lenen betaalt. Het nadeel is wel dat je direct (binnen 30 dagen) belasting moet betalen. En dat je in totaal €105.000 aan belasting betaalt omdat het bedrag waarover je belasting moet betalen hoger is dan de schuld. Maar, je schuld is voor volgend jaar wel verdwenen.
| Voorbeeld: | |
| Bruto dividend | 390.000 |
| Af: Dividendbelasting | 104.910 |
| Af: Netto schuld | 285.090 |
Leningen omzetten met een niet eerste of tweede graad familielid
Met deze manier van oplossen leent jouw bv aan een collega ondernemer/persoon die geen eerste of tweede graad familielid is in zijn privé en je collega ondernemer leent jou hetzelfde bedrag vanuit zijn onderneming in jouw privé. Hierdoor wordt de directe verbinding verbroken en wordt de lening niet belast onder de wet excessief lenen.
Laat je hierbij wel informeren aangezien het herrubriceren van de lening niet altijd voldoende is.
2. Niks doen en bezwaar maken tegen de aanslag inzake ongelijke behandeling.
Sinds de wet excessief lenen bij eigen vennootschap is ingegaan is er een debat ontstaan over of deze wet niet in strijd is met artikel 1 van het Eerste Protocol bij het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EP/EVRM).
Het probleem van de wet is dat deze werkt op basis van “ficties” – situaties die niet echt bestaan, maar voor belastingdoeleinden wel zo worden behandeld. Hierdoor kunnen mensen belasting moeten betalen over “inkomen” dat ze niet echt hebben ontvangen, omdat de wet zegt dat ze het hebben “genoten”.
Stel je voor dat je jaren geleden geld hebt geleend van je eigen bedrijf. Deze wet kan zeggen dat je “inkomen” hebt ontvangen van die lening op 31 december 2023, ook al heb je dat geld jaren geleden al gekregen en heb je er geen nieuw inkomen of voordeel van.
De vraag is nu dus of deze ficties wel of niet in strijd zijn met de EP/EVRM. Dit verdrag beschermt eigendomsrechten en stelt dat mensen niet oneerlijk belast mogen worden. Door mensen te belasten op basis van niet-bestaande situaties, kan de wet hun rechten schenden.
Een soortgelijke situatie deed zich al voor met box III. In het Kerstarrest van de Hoge Raad van 24 december 2021 (ECLI:NL:HR: 2021:1963, V-N 2022/2.3) werd over de kwantitatieve fictie in box III geoordeeld dat het mensen belastte op basis van een geschat rendement, zelfs als ze dat rendement in werkelijkheid niet hadden ontvangen.
Dit is dus wellicht de beste optie omdat het mogelijk een wetswijziging via het gerechtshof teweegbrengt.
Mocht het bezwaar geen stand houden, dan blijft de schuld bestaan wat de heffing van box III verlaagt.
Bij deze oplossing keren we de €285.000 dus niet uit en dit betekent dat je hier 26,9% belasting over betaalt maar dat de schuld wel blijft bestaan in box III. Als hierdoor de grondslag in box III onder het heffingsvrije vermogen van €57.000 per persoon komt, betaal je geen box III belasting maar alleen de ambtshalve aanslag welke opgelegd wordt met betrekking tot de wet excessief lenen.
3. Panden box III verkopen aan de bv
Dit is de minst aantrekkelijke optie omdat die:
1. Overdrachtsbelasting a 10,4% met zich mee brengt;
2. De belastingclaim alleen naar achteren verschuift in plaats van dat deze verdwijnt.
Enige reden waarom dit wel een aantrekkelijke optie zou kunnen zijn is als je je privépand nu tegen toptarief verkoopt aan je bv en een toekomstig verwacht verlies kan aftrekken in je bv.
4. Cessie huurtermijnen ter (vroegtijdige aflossing) van 285K.
Ter (gedeeltelijke) aflossing van de excessieve schuld zou je de toekomstige huur van je privépanden aan de bv kunnen overdragen. Als de jaarlijkse huur bijvoorbeeld €50.000 is, en je draagt de huur voor vijf jaar van tevoren over, dan kan je rekening houden met een rente van 4% en een huurstijging van 2% per jaar. Op die manier kan er €235.673 worden afbetaald op de schuld. Dit wordt in de boekhouding van de bv genoteerd als een te ontvangen bedrag en als een vermindering van de schuld van de eigenaar aan de bv.
Hier ligt wel een mogelijke fiscale valkuil. Als deze overdracht van huur wordt gezien als een overdracht van het gebruik van het pand aan de bv, kan de tbs-regeling van toepassing zijn, wat ongewenste belasting gevolgen kan hebben. Maar het is wel mogelijk om te verdedigen dat deze regeling niet van toepassing is. En zelfs als de belastingdienst zou beslissen dat de tbs-regeling wel van toepassing is, dan hoeft dit niet heel nadelig te zijn, gezien de huidige marktomstandigheden en fiscale regels.
Conclusie
De wet excessief lenen heeft een flinke impact op directeur-grootaandeelhouders en andere grootaandeelhouders die meer dan €500.000 hebben geleend van hun eigen bv.
Het is van groot belang om proactief te handelen en je financiële situatie kritisch te beoordelen voor de deadline van 31 december 2023 om ongewenste belastingheffingen te vermijden. We hebben je een aantal strategieën aangereikt, variërend van het uitkeren van dividend en creatieve leningen tot huur cessie en het verkopen van panden. Elk heeft zijn eigen voor- en nadelen, en het is belangrijk om zorgvuldig te overwegen welke optie het beste bij je past. Misschien is het zelfs de moeite waard om bezwaar te maken tegen de aanslag, gezien de potentiële strijdigheid van de wet met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens.
Hoe dan ook, neem de tijd om je opties te overwegen, zoek indien nodig professioneel advies en neem de nodige stappen om jezelf te beschermen tegen onnodige financiële lasten. Het is tijd om slim te handelen en je financiële toekomst veilig te stellen!
