Als je jouw medewerkers net even iets meer wilt bieden dan een bonus of een secundaire arbeidsvoorwaarde kun je denken aan winstdeling. Met aandelen werken je medewerkers niet meer alleen voor de baas, maar voor een mooie, belastingvrije uitkering voor hun toekomstige zelf. Het is belonen en motiveren tegelijkertijd. Een mooie manier om waardevolle mensen aan je organisatie te binden. Met een STAK kan het, zonder het stemrecht uit handen te geven.
Wat is een STAK?
STAK staat voor Stichting Administratie Kantoor. Het is een stichting die je opricht om aandelen van een bedrijf te beheren. De STAK beheert certificaten in een certificatenregister en geeft certificaten uit aan haar leden. Binnen de STAK heb je de mogelijkheid om het stemrecht op de aandelen als DGA zelf te behouden en alleen de winstrechten aan de werknemers toe te kennen.
De voordelen van een STAK
Beloning voor waardevolle werknemers
Een STAK wordt veelal ingezet om werknemers die zich bewezen hebben voor de onderneming mee te laten liften op het succes van de onderneming. De werknemers kunnen zich, tegen een commerciële waarde, inkopen bij het bedrijf. Het grote voordeel van winstdeling versus bonussen is dat de winsten belastingvrij zijn.
Behoud van alle zeggenschap
Door middel van een STAK voorkom je dat alle werknemers met aandelen direct aanschuiven aan de vergadertafel. Door het uitgeven van certificaten hebben ze in beginsel alleen recht op een winstuitkering. Het zeggenschap blijft bij het bestuur van de STAK, dat maar uit één persoon hoeft te bestaan. Uiteraard kan je ervoor kiezen om het bestuur toe te wijzen aan (enkele) medewerkers. Deze moeten dan aanwezig zijn bij de aandeelhoudersvergaderingen en hebben wel een stem in de bedrijfsvoering.
Winstgerechtigden kunnen anoniem blijven
Aandeelhouders staan bij de KVK geregistreerd. Als certificaathouder binnen een STAK kun je anoniem blijven als je aan bepaalde voorwaarden voldoet. Eerst wordt er gekeken of er een of meerdere certificaathouders zijn met een belang groter dan 25%. Zijn deze er niet dan wordt gekeken naar het bestuur of de feitelijke leiding van de STAK. Bij de laatste twee is dit veelal de DGA. Per geval wordt gekeken wie er als UBO (Ultimate Beneficial Owner) geregistreerd wordt. Want er moet altijd een UBO geregistreerd staan.
Maximale toekenning
Bij het oprichten van een STAK is het de DGA die de aandelen beschikbaar stelt. Uiteraard is het maximaal uit te geven percentage certificaten gelijk aan hetgeen de DGA te koop aanbiedt. Daarnaast dien je er rekening mee te houden dat de wet- en regelgeving zodanig is ingericht dat er een maximum belang van 4,99% per personeelslid verworven kan worden. Heeft een personeelslid een groter belang dan 5% dan moeten de certificaten opgenomen te worden in Box II van de aangiften inkomstenbelasting en is er een dividendbelasting verschuldigd van 26,9%.
Waardebepaling aandelen
Een nadeel van het oprichten van de STAK kan zijn dat de aandelen tegen economische waarde overgedragen moeten worden van de verkopende partij (DGA) naar de kopende partij (certificaathouders). In de praktijk zorgt dit ervoor dat een DGA zijn medewerkers wil laten meeliften op een verder succes van een organisatie en dat de waarde van de aandelen hoger is dan het kapitaal dat gestort is.
Bij het overdragen van de aandelen moet dan ook afgestemd te worden tegen welke waarde de aandelen overgedragen worden. De certificaathouders mogen dan tegen die waarde de certificaten kopen.
Financiering certificaten
Het kan zo zijn dat je de werknemers een aandeel in het bedrijf gunt maar dat ze de financiering van deze aankoop privé niet rond krijgen. Indien dit het geval kan je er ook voor kiezen om de uitgifte van de aandelen als lening te verstrekken aan het personeel. De DGA ontvangt dan niet direct het geld bij verkoop maar leent het uit. Hierover krijgt hij dan wel een rentevergoeding. Er kan maandelijks afgelost worden met een vast bedrag of de aflossing kan van de dividenduitkering ingehouden worden.
De beloning
De beloning bij de STAK komt op het moment dat de organisatie waarin de certificaten gehouden worden dividend uit gaat keren. De vennootschap keert dividend uit en houdt hierbij 15% (2021) dividendbelasting in. De certificaathouders ontvangen vanuit de vennootschap een netto-uitkering en kunnen de door de organisatie afgedragen belasting terugvragen in de aangiften inkomstenbelasting.
Indien de organisatie dividend uitkeert dan doet hij dit aan alle aandeelhouders. De certificaathouders ontvangen dus altijd een aandeel als er uitgekeerd wordt.
Voorwaarden bij einde dienstverband
In de voorwaarden van de STAK kan je afspreken tegen welke voorwaarde een werknemer bij uitdiensttreding zijn certificaten mag verkopen. Vaak kiezen werkgevers ervoor om de eerste jaren (3) alleen een vergoeding ter hoogte van het betaalde bedrag te compenseren. Dit om te voorkomen dat er te snel gecasht wordt en het gewenste resultaat (de binding met het bedrijf) niet behaald wordt. En na deze termijn de waarde van de certificaten op dezelfde manier te waarderen als bij aanschaf.
Een andere mogelijke afspraak die je vast kunt leggen is dat de certificaten alleen aangeboden mogen worden aan de overige certificaathouders of de DGA. Zo voorkom je verwatering aan willekeurige derden.
Enkele arbeidsrechtelijke aspecten bij het toekennen van certificaten van aandelen aan werknemers
De directie van de onderneming is vrij om te bepalen aan wie van de werknemers certificaten worden toegekend. Toch is het goed om een aantal zaken vast te leggen.
- Leg expliciet in de administratievoorwaarden en/of in zijn algemeenheid in een personeelshandboek vast dat toekenning van certificaten uitsluitend ter volledige discretie van werkgever is.
- Maar ook: dat toekenningen in enig jaar, geen recht geven op een uitnodiging tot deelname en/of toekenningen in de toekomst.
- Hoewel de toekenning ter discretie aan de werkgever is, kan het verstandig zijn om toch voor toekenning bepaalde vereisten vast te leggen. Hiermee voorkom je dat werknemers die niet voor toekenning in aanmerking komen met een beroep op werknemersgelijkheid (een wettelijk gegeven beginsel) aanspraak op de certificaten kunnen maken.
- Ook is het goed om vast te leggen dat deelname aan en/of toekenning van certificaten geen onderdeel van de vaste beloning vormen en het pensioengevend salaris.
- Leg daarnaast vast dat toekenning van certificaten geen rol zullen spelen bij de berekening van een eventuele ontslagvergoeding bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst.
Andere aspecten om bij stil te staan:
- Wat gebeurt er met de certificaten als de werknemer-certificaathouder overlijdt of onder curatele of bewind wordt geplaatst? Dat is bijvoorbeeld op te lossen met een aanbiedingsverplichting.
- De werknemer-certificaathouder krijgt mogelijk meer vertrouwelijke en/of financiële informatie over de onderneming dan hij normaal zou krijgen. Informatie waarmee hij z’n voordeel kan doen bij concurrenten als er een geschil is ontstaan en hij bij een andere onderneming gaat werken. Een relatie-, non-concurrentie-, en/of non-sollicitatiebeding kan hiervoor uitkomst bieden.
Wanneer je een STAK opricht…
✓Leg je bij de notaris vast wat de stichting als doel heeft en stel je de administratievoorwaarden op. Daarin ligt vast wat de rechten en plichten van de STAK en haar certificaathouders zijn. De certificaathouders worden niet vastgelegd zodat de certificaten onderling verhandelbaar blijven.
✓Kies je een bestuurder. Meestal wordt de DGA bestuurder van de STAK zodat de werknemers alleen rechten hebben op een deel van de winsten en niet alle beslissingen over meerdere partijen gemaakt hoeven te worden.
✓Verkoop je een deel van je aandelen via de notaris.
✓Stel je voorwaarden op om verhandeling te voorkomen. Denk aan een aanbiedingsplicht zijn aan de huidige aandeelhouder(s) of een verrekenbeding. Dat laatste zorgt ervoor dat er de eerste jaren geen waardevermeerdering wordt uitgekeerd bij voortijdige verkoop.
Kosten oprichting van een STAK
Een stak oprichten kost geld. De hoogte van die kosten zijn natuurlijk afhankelijk van de notaris en adviseur die je erbij inschakelt. Reken op grofweg € 2.000 tot € 3.000 voor de oprichting van de STAK inclusief het opstellen van standaard administratievoorwaarden.
Alternatieven voor een STAK
SAR
De afkorting SAR staat voor Stock Appreciation Rights. Hiermee geef je de werknemer vorderingsrecht op de waardeontwikkeling van een aandeel in de onderneming. Na een bepaalde tijd of bij het verlaten van de organisatie kunnen werknemers deze waardeontwikkeling van de onderneming. Het voordeel is dat de werknemer niet hoeft te investeren in aandelen maar wel meeprofiteert van de groei. Het nadeel is dat de beloning voor de inkomstenbelasting normaal belast wordt als loon. Voor de werkgever is het wel fiscaal aantrekkelijk omdat de uitkering aftrekbaar is van de winst.
Stemrechtloze aandelen
Het uitgeven van stemrechtloze aandelen zonder oprichting van een STAK is in een bv ook mogelijk en bovendien goedkoper dan met een STAK. De aandeelhouders behouden dan wel het recht om op de vergaderingen aanwezig te zijn. Met een STAK is dit uit te sluiten. Daarnaast moeten de aandelen van de bv omgezet worden in winstrecht en stemrecht aandelen.
Samenvattend
Een STAK geeft veel voordelen op het vlak van beloning door winstdeling mogelijk te maken zonder het afgeven van zeggenschap. Het bindt mensen aan de organisatie en motiveert tegelijkertijd. Denk er vooraf wel goed over na om de verschillende processen van de oprichting goed te doorgronden.
