De spaarrente is momenteel historisch laag. De kans bestaat zelfs dat we vanaf 2020 te maken gaan krijgen met een negatieve rente. Maar wat als je niet wilt betalen om je geld op de bank te zetten? Dit zijn de alternatieven voor je opgebouwde spaargeld.

De voornaamste oorzaak van de lage rentestand is de toenemende vergrijzing. Mensen die aan het einde van hun loopbaantijd zitten, bouwen kapitaal op voor hun oude dag middels pensioenfondsen en/of in eigen beheer. Dat grote aanbod aan kapitaal drukt momenteel in meerdere Europese landen de rente. Een land waar dit effect ook duidelijk en al veel langer te zien is, is Japan. Japan loopt qua vergrijzing 20 jaar voor op Europa is daarmee een goed voorbeeld. Kenners verwachten dan ook dat de lage rentestand in Europa voorlopig zal aanhouden.

Europese Centrale Bank

Ook van invloed op de lage rentestand zijn de maatregelen van de Europese Centrale Bank (ECB). Vanaf begin 2015 probeert de ECB de economie te stimuleren door staatsobligaties op te kopen. Veel Europese banken zijn door een tekort op hun begroting in het bezit van staatobligaties. De ECB vindt het noodzakelijk deze leningen op te kopen, om zo de besteding van banken, bedrijven en consumenten te verhogen. Tot nu toe is er voor 2.650 miljard aan staatobligaties opgekocht.

Parkeergeld

Een andere maatregel van de ECB om de economie te simuleren is het invoeren van een negatieve rente op parkeergeld. Dit is het geld dat consumentenbanken niet investeren en dat ze verplicht moeten stallen bij de ECB. Per 12-sep-2019 hebben ze de rente verlaagd van -0,4% naar -0,5%. Deze verlaging zorgt bij de Nederlandse banken voor een extra rentelast van 140 miljoen. Wat neerkomt op een totale rentelast van 690 miljoen per jaar.

Doorberekenen

De vraag is of de banken deze negatieve rente gaan doorbelasten aan de consument. Wel zullen ze hierbij sterk naar elkaar blijven kijken om zo te voorkomen dat consumenten massaal overstappen naar de concurrent.

Omringende landen

België heeft zich vooralsnog als eerste uitgesproken over de negatieve spaarrente. Zij zijn bezig met een verbod hierop. Duitsland overweegt op haar beurt een verbod op de eerste € 100.000 aan spaargeld. In Nederland zijn er nog geen uitspraken gedaan, maar het is te verwachten dat hier spoedig uitsluitsel over komt.

Gevolgen

Een negatieve rente heeft tot gevolg dat er minder vertrouwen is in het bankwezen, zo blijkt uit een enquête van Radar. Ook kan het ervoor zorgen dat mensen hun spaargeld contant gaan bewaren en hierbij het risico lopen het te verliezen door diefstal of brand. Nog een gevolg van negatieve rente: ingehouden pensioenkorting door een te lage dekkingsgraad. Pensioenfondsen zullen met een dekkingsgraad lager dan 100% moeite hebben om aan hun betaalverplichtingen te voldoen. Tot slot zal de lage rente ook de huizenmarkt beïnvloeden. De lage rentestand maakt het afsluiten van leningen eenvoudiger, waardoor de vraag toeneemt en de huizenprijzen zullen stijgen.

Zes alternatieven

Het lijkt er dus op dat een lage spaarrente het nieuwe normaal is geworden. Hoe kun je ervoor zorgen dat je gespaarde geld de komende jaren toch wat oplevert?

1. Depositorekening

Op een depositorekening zet je je geld voor meerdere jaren vast, tegen gunstigere rentetarieven dan een normale spaarrekening.

2. Huis isoleren

Gemiddeld verdien je een investering in zo’n 5 jaar terug.

3. (Studie)schuld aflossen

Door schulden af te lossen verlaag je je lasten.

4. Geld schenken

Je mag eenmalig circa 102.000 euro belastingvrij schenken aan iemand tussen de 18 en 40 jaar voor de aankoop van een huis.

5. Geld uitlenen

Aan een lening binnen de familie (familiebank) zitten veel fiscale voordelen.

6. Beleggen

Beleggen in aandelen, obligaties, vastgoed of beleggingsfondsen kunnen met een onbepaalde looptijd vaak meer rendement opleveren. Dat je geld ook minder waard kan worden is het risico.

Rekentool

Voordat je voor een alternatief kiest is het goed om te bedenken hoe en wanneer je je geld nodig hebt. Het grote voordeel van sparen is dat je altijd beschikking hebt tot je geld. Kies je ervoor om je geld op een andere manier te gebruiken, dan kan het verstandig zijn om een reservepotje achter de hand te houden. Het Nibud heeft een handige rekentool ontwikkeld waarmee je kunt berekenen welke buffer past bij jouw persoonlijke situatie.